Gnoza i gnostycyzm

“Gnoza i gnostycyzm” to krótkie wprowadzenie do gnozy autorstwa najwybitniejszego, polskiego specjalisty w tym zakresie.

Pierwsza samodzielna praca pióra Jerzego Prokopiuka.

Słowo “gnoza” pochodzi od starogreckiego “gnosis”, czyli wiedza. Terminem tym określa się rodzaj postawy religijnej, wedle której to właśnie wiedza jest głównym narzędziem zbawienia. Według gnostyków człowiek tkwi niejako w stanie uśpienia, a obudzić ma się szansę jedynie wtedy, kiedy pozna prawdę o swoim duchowym powołaniu. Świat materialny jawi się przy tym jako najniższa emanacja Boga. To, iż na świecie istnieje tyle bólu, zła i cierpienia wynika z pierwotnego, boskiego upadku. Zadaniem człowieka jest naprawianie świata, poznawanie go, wydobywanie zeń boskich iskier i oddawanie ich Bogu. Słynnymi gnostykami byli między innymi Szymon Mag, Marcjon, Walentyn Egipcjanin, Bazylides, Herakleon, Ptolemeusz, Markos i Teodor.

“Gnoza i gnostycyzm” to wprowadzenie do zagadnienia gnozy autorstwa jej najwybitniejszego polskiego znawcy, Jerzego Prokopiuka. Na kartach tej krótkiej książeczki autor zestawia ze sobą źródła gnozy, a więc myśl hellenistyczną i myśl orientu. Zadaje podstawowe pytania i udziela na nie odpowiedzi. Pisze o tym, czym była i czym jest obecnie gnoza. Pyta też, co łączy ją z pogaństwem, judaizmem i chrześcijaństwem. Podaje ponadto różne współczesne definicje gnozy. Analizuje gnostycyzm jako system epistemologiczny i zastanawia się, jaką wartość ma ON dla współczesnego człowieka.