Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna

Edmund Husserl (1859–1938) – jeden z najważniejszych filozofów XX wieku, twórca fenomenologii, która okazała się jednym z najistotniejszych kierunków we współczesnej filozofii, dała też podstawy egzystencjalizmowi.

Husserl pragnął oprzeć filozofię na naukowych fundamentach, wyszedł od krytyki psychologizmu, by w swym głównym, obszernym dziele Idee czystej fenomenologii zawrzeć główną konstrukcję swych rozważań, w tym zasadniczą tezę, iż nowa nauka musi odrzucić wszelkie dotychczasowe założenia, badać zaś miała istotę rzeczy, a nie konkretne zjawiska w ich aktualnym stanie, chciał dokonać tzw. redukcji fenomenologicznej polegającą na braniu w nawias wszystkiego czego istnienia nie gwarantuje proces poznawania.

Sam Kryzys nauk europejskich jest ostatnią większą pracą Husserla i naznaczona jest czasem, w którym powstawała, coraz bardziej zagrażającym pokojowi, Europie hitlerowskim Niemcom. Ta sytuacja spowodowała, iż Husserl odchodzi od czystej filozofii i zajmuje się w znacznej mierze także sprawami związanymi z historią, ówczesną sytuacją, duchem Europy.

Jak pisze Sławomira Walczewska, Rozważania historyczne przeprowadzone w Kryzysie... nie mają jednak charakteru analiz przedmiotowych, lecz stanowią sekcję anatomiczną podmiotowości transcendentalnej.

Nie chodzi w nich o genezę jakiegoś sensu przedmiotowego, lecz o diachronię samej subiektywności transcendentalnej.