Nocne wiedźmy na wojnie z lotnikami Hitlera - stan outletowy

Historyczne narracje o kobiecości w czasie wojny, szczególnie zaś II wojny światowej, wciąż mają w sobie więcej z "fiction" niż "non-fiction".

Luba Winogradowa, podobnie jak noblistka Swietłana Aleksijewicz, pokazuje, że choć „wojna nie ma w sobie nic z kobiety”, każda opowieść o wojnie bez uwzględnienia kobiecych głosów pozostaje niepełna.

Nocne Wiedźmy – radzieckie pilotki myśliwców i bombowców, wpisują się w tradycję czarownic, czyli tych, które mają odwagę buntować się przeciwko uznanemu modelowi kobiecości. Winogradowej nie chodzi tylko o przywrócenie pamięci ich bohaterstwa w walce – bardziej zależy jej na przywróceniu pamięci o ich bohaterstwie za kulisami konfliktu i pokazaniu ich drogi do żołnierskich szeregów.

Opowiada o tym, ile bitew musiały stoczyć, żeby znaleźć się na froncie – ze swoim strachem, z próżnością, społecznym stygmatyzowaniem, koleżeńskimi intrygami. To historia codzienności – ciała, ubrania, wyglądu, zwyczajności. Z koszarów żołnierki uciekają, żeby zrobić sobie trwałą. Szyją sukienki ze spadochronów. Cieszą się, kiedy w okopie znajdują pełną puszkę kremu Nivea. Plotkują. Romansują. Uczą się. Dojrzewają. Bo lotniczki Winogradowej przede wszystkim chcą żyć. Parafrazując Virginię Woolf – chcą całego życia. Paradoksalnie – tylko sytuacja wyjątkowa, czyli wojna – umożliwia im realizację takiego marzenia. Niekiedy zaledwie na chwilę.

To historia o kobiecości mimo wojny, poprzez wojnę, ale też z jej powodu. Historia o niedostrzeżonej emancypacji, przez dziesięciolecia schowanej pod martyrologicznym patosem i nowomową propagandy.