Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937–1939

Profesor Wieczorkiewicz przedstawia genezę, przebieg i skutki „bitwy z własną armią”, jaka dokonała się w szeregach Armii Czerwonej w latach 1937–1939.

Wielka czystka odmieniła oblicze korpusu oficerskiego i całkowicie podporządkowała wojsko Stalinowi. Skala terroru była ogromna.

Autor rozpatruje drobiazgowo różne aspekty stalinowskiej polityki personalnej w perspektywie zbiorowego doświadczenia całej generalicji sowieckiej, jak również indywidualnych losów najwybitniejszych dowódców.

Okres masowych represji w Armii Czerwonej rozpoczął się od procesu marszałka Michaiła Tuchaczewskiego. Oskarżono go o szpiegostwo i zdradę stanu. Razem z nim na ławie oskarżonych 11 czerwca 1937 roku zasiadło siedmiu wysokiej rangi sowieckich oficerów. Wszyscy zostali rozstrzelani nazajutrz. Od maja 1937 do września 1938 roku aresztowano lub usunięto z wojska ponad 35 tysięcy oficerów. Zamierzona przypadkowość represji miała zastraszyć tych, którzy ocaleli. Sowieckie siły zbrojne znalazły się w stanie najgłębszego kryzysu.

Sądzę, że każdy, zarówno profesjonalny historyk, jak i czytelnik zainteresowany historią, znajdzie niekłamaną przyjemność w lekturze Łańcucha śmierci. Historyk ze względu na precyzję wykładu, erudycyjne uzasadnienie sądów i ocen, a czytelnik spragniony dobrej książki historycznej doceni jasność wywodu i nieskrywaną pasję wypowiadania opinii, które po prostu przemawiają do wyobraźni.

prof. Jakub Wojtkowiak